Verslag excursie natuurbegraafplaats Heidepol 12 november 2022

Het doel van de excursie was een goed beeld te krijgen van natuurontwikkeling in combinatie met natuurbegraven. Aangekomen op Heidepol werd het gezelschap ontvangen met koffie en thee en een welkomstwoord van de locatiemanager.

Daarna was het tijd om echt goed de benen te strekken. Bob Tijsse Klaassen, natuurbeheerder op Heidepol, nam de deelnemers mee het natuurgebied in en langs de verschillende opstallen; het voormalige woonhuis als informatieruimte en de voormalige schuur als ceremonieruimte. De wandeling begon op het 10-jaar oude deel van Heidepol en eindigde op het aangrenzende nieuwe natuurgebied, waar Heidepol sinds 2 jaar mee is uitgebreid.

Bob liet zien hoe het 25 hectare grote gebied is ingericht met oog voor de natuurwaarden en de cultuurhistorie.  Ook vertelde hij welke omvormings- en versterkingsmaatregelen zijn genomen voor de natuur.

Zo is op Heidepol het oorspronkelijke landschap als leidraad gebruikt. Er is gekeken hoe het landschap en de natuurtypen die daarbij passen behouden, versterkt of ontwikkeld kunnen worden. Bij de inrichting van het gebied is dus rekening gehouden met de landschapsstructuren, zoals zichtlijnen en de combinatie van openheid en geslotenheid. En karakteristieke elementen met cultuurhistorische waarde zijn hersteld, zoals bijzondere lanen, alleeën en karrensporen.

Uitgangspunt is dat de ontwikkeling meerwaarde heeft voor het gebied; dit geldt ook voor Kardinge Groeit. Samen met de omgeving gaan we kijken welke inrichting passend is voor het gebied.

Tijdens de rondleiding kwam aan bod hoe de natuur zich door de tijd heen heeft ontwikkeld en hoe de natuur dagelijks zorgvuldig beheerd wordt door twee natuurbeheerders.

Heidepol was 10 jaar geleden een groot landbouwgebied waar koeien stonden en mais verbouwd werd. Het was omgeven door een productiebos dat bestond uit één soort naaldbomen. Door intensief natuurbeheer zijn er nu bloemrijke grasvelden gecreëerd op de voormalige landbouwgrond. Het productiebos is omgevormd naar een meer natuurlijk bos van loofbomen met hogere biodiversiteit. Door het natuurbeheer zijn dieren- en plantensoorten teruggekomen in het landschap. Er leven nu boommarters, zandhagedissen, reeën, dassen en vossen op Heidepol.

Er werd uitgelegd op welke manier natuurbegraven binnen deze natuurontwikkeling past: de natuur bepaalt waar natuurbegraven mogelijk is en een natuurgraf gaat uiteindelijk helemaal op in de natuur.

Deelnemers hadden verschillende vragen. Sommige vragen gingen over het ontwikkelen en beheren van de natuur. Zo is besproken hoe we toewerken naar een kruiden- en faunarijk grasland. Door gefaseerd te maaien, kunnen we de grond verschralen (minder voedselrijk maken). De komst van o.a. knoopkruid, duizendblad, muizenoortje en het zandblauwtje geven aan dat de natuur zich goed herstelt. Dieren die daar weer op afkomen zijn boommarters, spechten, zandhagedissen en hazelwormen, maar ook vlinders en bijen.

Ook waren er vragen over het natuurbegraven. De deelnemers wilden bijvoorbeeld weten hoe een natuurgraf gemarkeerd mag worden. En ook, hoe een natuurgraf nog terug te vinden is als het is opgegaan in de natuur. Bob legde uit dat een natuurgraf wordt gemarkeerd door een liggende boomschijf met inscriptie. Nadat de boomschijf is opgegaan in de natuur, is het graf terug te vinden via een app met coördinaten (GPS).

Op Heidepol is een ceremonieruimte, en de deelnemers wilden graag weten of iets dergelijks ook in Kardinge zal komen. Een goede vraag! Voor elke natuurbegraafplaats zijn er voorzieningen nodig voor ontvangst van bezoekers, nabestaanden en geïnteresseerden waar informatie kan worden verstrekt en vanuit waar een afscheid mogelijk is. Ook is er ruimte nodig voor opslag van gereedschap en machines ten behoeve van het natuurbeheer. Hoe we deze voorzieningen in Kardinge kunnen vormgeven, werken we graag uit met omwonenden en betrokken overheden.

Na de rondleiding en een heerlijke lunch in de buitenlucht vertrok het gezelschap met een goede indruk van natuurbegraafplaats Heidepol weer richting het noorden. In de bus werd met de boswachters van Natuurmonumenten gesproken over de ontwikkeling in Kardinge: verkeersintensiteit, ontsluiting en het uitzicht op uitvaarten vanuit de wijk. Deze onderwerpen gaan we samen met de omgeving uitwerken. U hoort hier spoedig meer over, via deze nieuwsbrief.